Κάθε χρόνο αυτή την εποχή είμαστε αντιμέτωποι με ένα συχνό φαινόμενο, αυτό είναι οι ΚΑΤΣΑΡΙΔΕΣ. Οι κατσαρίδες αποτελούν ίσως το πιο συχνό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στο αστικό περιβάλλον και επίσης είναι μάστιγα των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος . Εξαπλώνονται γρήγορα, βρίσκονται παντού, υπάρχουν και αναπτύσσονται και τις τέσσερις εποχές του χρόνου. Οι κατσαρίδες στο σπίτι μπορούν να μπουν με πολλούς τρόπους, εισέρχονται μέσα από ρωγμές, σχισμές, αεραγωγούς, αποχετεύσεις, σωλήνες, ανοιχτά παράθυρα και πόρτες ακόμα και μέσα από βαλίτσες, τσάντες ή και πάνω στα ρούχα ανυποψίαστων επισκεπτών. Οι κατσαρίδες προσελκύονται από φαγητό, υγρασία και καταφύγιο.
Στο άρθρο αυτό θα μιλήσουμε για τα είδη της κατσαρίδας, τον βιολογικό τους κύκλο και για το πως θα τις καταπολεμήσουμε(κατσαριδοκτόνα).
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΤΣΑΡΙΔΩΝ: ΕΙΔΗ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Οι κατσαρίδες είναι έντομα που δεν τσιμπούν ή κεντρίζουν. Εν τούτοις, η παρουσία τους μπορεί να προκαλέσει αηδία, φόβο, πανικό, υστερία ή παραισθήσεις. Έχουν τη συνήθεια να «ξερνούν» κατά διαστήματα μέρος της μερικώς χωνεμένης τροφής και να αφήνουν περιττώματα παντού.
Οι κατσαρίδες ανήκουν τα Mantodea (Μαντοειδή), χαρακτηριστικό είδος των οποίων είναι το γνωστό “Αλογάκι της Παναγίας”. Είναι γεγονός ότι υπάρχουν 4.000 περίπου είδη κατσαρίδων, τα οποία έχουν περιγράφει’ σ’ όλο τον κόσμο. Τα συνανθρωπικά αντιπροσωπεύουν ποσοστό μικρότερο του 1% και ανήκουν στις οικογένειες Blattellidae και Blattidae. Τα πιο σημαντικά είδη, από άποψη δημόσιας υγείας, είναι: Blatta orientalis (Blattidae), και Blattela germanica, Periplaneta americana, Supella longipalpa (Blattellidae). Όλα αυτά τα είδη έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα.
Ασιατικές κατσαρίδες – Blatta orientalis
Το είδος Blatta orientalis (κοινή κατσαρίδα) έχει χρώμα σκούρο ή μαύρο. Το μήκος του φτάνει 2,5 cm, με φτερά που δεν καλύπτουν τελείως την κοιλιά στο αρσενικό, ενώ είναι υποτυπώδη στο θηλυκό. Το θηλυκό, στη διάρκεια της ζωής του, παράγει 18 ωοθήκες, κάθε μια με 16 αυγά.. Υπάρχει στους υπονόμους του σπιτιού η της πολυκατοικίας. αλλά μπορεί να μας επισκεφτεί πετώντας φτάνοντας ακόμα και 8 όροφο.
Γερμανικές κατσαρίδες – BlatellaGermanica
Η Blattela germanica (γερμανική κατσαρίδα) έχει μήκος σώματος 1,0 – 1,5 cm. Φτερά που καλύπτουν όλη την κοιλιά στο αρσενικό, αλλά αφήνουν τα τελευταία τμήματα του θηλυκού ακάλυπτα. Στο πρωνότο του θώρακα φέρει 2 επιμήκεις και παράλληλες σκοτεινού χρώματος γραμμές ή λωρίδες. Είναι το πιο κοινό είδος στις κουζίνες σπιτιών και εστιατορίων γενικά στα καταστήματα. Το θηλυκό έχει διάρκεια ζωής 6-7 μήνες. Στο διάστημα αυτό εναποθέτει 4-6 ωοθήκες κάθε μια με 28-56 αυγά (μέσος όρος 40). Ο βιολογικός κύκλος συμπεριλαμβάνει 6 εκδύσεις σε 2-3 μήνες.
Κατσαρίδα επίπλων – Supella longipalpa
Η Supella longipalpa (κατσαρίδα επίπλων) με μήκος σώματος παρόμοιο με τη γερμανική κατσαρίδα. Έχει χρώμα καστανό ή ξανθό και φέρει στο πρωνότο του θώρακος 2 χιαστές ταινίες ανοιχτού χρώματος. Στη βάση των φτερών κοντά στο κεφάλι και η άλλη στο ύψος του δευτέρου ζεύγους ποδιών. Είναι είδος που καταγράφηκε στην Ελλάδα για πρώτη φορά το 1995.
Αμερικάνικες κατσαρίδες –Periplaneta americana
Η Periplaneta americana (αμερικανική κατσαρίδα) είναι το μεγαλύτερο συνανθρωπικό είδος στις εύκρατες περιοχές. Έχει μήκος σώματος 3-5 cm και χρώμα κόκκινο-καστανό. Τα φτερά είναι μακρύτερα στο αρσενικό, αλλά και στα δυο φύλα καλύπτουν πλήρως την κοιλιά. Το είδος αυτό είναι κυρίως υπαίθριο. Το συναντάμε σε σκοτεινά και υγρά μέρη, όπως είναι οι υπόνομοι, σκουπιδότοποι, υπόγεια, κοιλότητες δένδρων, αποθήκες κ.λπ. Το προσδόκιμο ζωής αυτού του είδους είναι 2 χρόνια. Στη διάρκεια αυτή εναποθέτει 10-90 ωοθήκες, κάθε μια από τις οποίες έχει 16±2 αυγά. Ο βιολογικός κύκλος διαρκεί 12 περίπου μήνες.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΣΑΡΙΔΑΣ
Ο βιολογικός κύκλος των κατσαρίδων αποτελείται από το αυγό, τη νύμφη και το ενήλικο θηλυκό / αρσενικό (ημιτελής μεταμόρφωση). Το θηλυκό γεννά τα αυγά μέσα σε μια θήκη, 2-3 εβδομάδες προτού την εναποθέσουν στον ελεύθερο χώρο. Άλλα είδη τα εναποθέτουν σε 1 ή 2 ημέρες. Οι νύμφες που εκκολάπτονται από τα αυγά είναι σχεδόν λευκές χωρίς φτερά. Ο αριθμός των εκδύσεων των νυμφών μέχρι το ενήλικο στάδιο διαφέρει ανάλογα με το είδος. Σε πολλές περιπτώσεις είναι δύσκολο να προσδιορισθεί. Κυρίως λόγω της τάσης των εντόμων αυτών να καταβροχθίζουν τα απορριφθέντα δερμάτια τους. Στην αμερικανική κατσαρίδα υπολογίζεται ότι υπάρχουν μέχρι και 13 εκδύσεις στο στάδιο της νύμφης.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΤΣΑΡΙΔΩΝ
Η καταπολέμηση των κατσαρίδων δεν είναι και το ποιο εύκολο πράγμα, αλλά μπορεί να γίνει εάν συμβουλευτείτε έναν γεωπόνο όπου θα σας δώσει χρήσιμες συμβουλές για την καλύτερη καταπολέμηση τους. Τεχνικές εξόντωσης τους με ξύδι, βότανα ή οτιδήποτε άλλο φυσικό προϊόν δεν επιφέρουν κανένα αποτέλεσμα. Για την απεντόμωση της κατσαρίδας, υπάρχουν στην αγορά αρκετά εντομοκτόνα υπό μορφή διαλυμάτων, αερολυμάτων, σκόνης και δολωμάτων gel.
Πριν προχωρήσουμε στην αντιμετώπισή τους παίρνουμε όλα τα δεδομένα που υπάρχουν, κύριο μέλημα μας είναι να γνωρίζουμε ποιο είδος κατσαρίδας έχουμε να αντιμετωπίσουμε( αυτό μπορείτε να το εξακριβώσετε σε ένα γεωπονικό κατάστημα).
Κατόπιν λαμβάνουμε υπόψιν τον χώρο και το περιβάλλον καταπολέμησης. Οι κατσαρίδες όπως είπαμε βρίσκονται παντού. Σε κατοικίες, διαμερίσματα, καταστήματα, γραφεία, βιομηχανικοί χώροι, φρεάτια, αποθήκες , υπόγεια, λεβητοστάσια, εστιατόρια κτλ. Πριν αποφασίσουμε ποιον τρόπο και ποια φάρμακα θα χρησιμοποιήσουμε για την εξόντωσή τους πρέπει να γνωρίζουμε το που θα τις αντιμετωπίσουμε και αν στον χώρο αυτόν κινούνται άνθρωποι και κατοικίδια ζώα.
Τέλος εκτιμούμε την έκταση του προβλήματος. Πρέπει να γνωρίζουμε εξαρχής αν το πρόβλημα με τις κατσαρίδες στον χώρο μας είναι μεγάλο ή όχι. Αυτό μπορούμε να το διακρίνουμε από δύο πράγματα: Το ένα είναι αν τις βλέπουμε πολύ συχνά( κυρίως βράδυ)και δεύτερον από τα περιττώματά τους . Τα περιττώματα των κατσαρίδων είναι πολύ μικρές μαύρες κηλίδες ,στερεές και συχνά βρίσκονται στα ίδια σημεία.
Εφόσον πάρουμε υπόψιν όλα αυτά τα δεδομένα τότε μπορούμε να προχωρήσουμε στην εξόντωση των κατσαρίδων με ένα από τα σκευάσματα(κατσαριδοκτόνα) που σας ανέφερα.
Τα υγρά διαλύματα είναι εντομοκτόνα επαφής-στομάχου αραιωμένα σε νερό και εφαρμόζονται με ψεκασμό για την καταπολέμηση κατσαρίδων όλων των ειδών σε μέρη όπου περπατάνε, κρύβονται ή φωλιάζουν. Δρουν με επαφή δηλαδή πρέπει οι κατσαρίδες να έρθουν σε επαφή με την ψεκασμένη επιφάνεια. Τα εντομοκτόνα αυτά επιδρούν στο νευρικό σύστημα των κατσαρίδων με αποτέλεσμα να τις παραλύει και να γυρνούν ανάποδα και σε λίγα λεπτά να επέρχεται ο θάνατός τους. Με τα υγρά φάρμακα ψεκάζονται προσεκτικά επιφάνειες που δεν έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, σκεύη ή δεν έρχεται ο άνθρωπος άμεσα σε επαφή μαζί τους π.χ. πάγκοι κουζίνας, σε εξωτερικούς χώρους όπως κατοικίες, αποθήκες, υπόγεια , κοινόχρηστα πολυκατοικιών. Τα υγρά φάρμακα-κατσαριδοκτόνα επίσης εφαρμόζονται σε φρεάτια, υπονόμους, βόθρους και αποχετεύσεις όπου βρίσκονται οι κατσαρίδες.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1 : Στην περίπτωση μας υπάρχουν και σκευάσματα σε μορφή σκόνης, όπου και αυτά πρέπει να τα διαλύσεις σε νερό και δρουν ακριβώς με το ίδιο τρόπο όπως και τα υγρά κατσαριδικτόνα.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 2: Υπάρχει άλλη μια περίπτωση, η οποία είναι τα ετοιμόχρηστα υγρά κατσαριδοκτόνα, τα οποία δεν χρειάζονται διάλυση στο νερό, διότι είναι έτοιμα προς χρήση.
Pankill 2 (Acetamiprid 0,2%) Εντομοκτόνο & Ακαρεοκτόνο 500ml
Άλλος ένας τρόπος για να καταπολεμήσουμε τις κατσαρίδες είναι το αερόλυμα ή αέρια εντομοκτόνα( ή αλλιώς καπνογόνο). Στα μέρη όπου θέλουμε να δώσουμε γρήγορη εξόντωση των κατσαρίδων σε κλειστά αεροστεγώς χώρους χρησιμοποιήσουμε φάρμακα σε αερόλυμα και αέρια εντομοκτόνα. Τέτοια φάρμακα είναι πολύ ισχυρά, πολύ επικίνδυνα, εφαρμόζονται μόνο υπό ορισμένες προϋποθέσεις και θα πρέπει να ακολουθούμε αυστηρά τις οδηγίες του γεωπόνου μας. Το κατσαριδοκτόνο σε μορφή καπνογόνου έχει πολύ γρήγορη δράση και μπορεί να εισχωρήσει σε κενά και σχισμές που δεν μπορούμε να φτάσουμε εμείς. Το καλό είναι ότι δεν μένουν υπολείμματα στο χώρο μας.
Στην συνέχεια έχουμε τα σκευάσματα σε μορφή σκόνης, τα οποία δεν τα διαλύουμε στο νερό για να ψεκάσουμε, αλλά κάνουμε επίπαση(σκόνισμα) της σκόνης στα σημεία τα οποία θέλουμε να αποτρέψουμε τις κατσαρίδες. Πρέπει να εφαρμόζεται σε μέρη σκοτεινά και ζεστά, σε υπόγεια, και αποθήκες. Επίσης σε περιοχές γύρω από σωληνώσεις ύδρευσης, θέρμανσης και εξαερισμού, κάτω από ντουλάπια και άλλα ογκώδη αντικείμενα. Επαναλάβετε την εφαρμογή μόνο όταν αρχίσουν να εμφανίζονται ξανά ζωντανά έντομα. Οι κατσαρίδες με το που περάσουν πάνω από την επιφάνεια την οποία έχουμε σκονίσει επιδρούν στο νευρικό σύστημα των κατσαρίδων με αποτέλεσμα να τις παραλύει και να γυρνούν ανάποδα και σε λίγα λεπτά να επέρχεται ο θάνατός τους, όπως ακριβώς γίνεται και με τα υγρά εντομοκτόνα.
Τέλος, έχουμε το κατσαριδοκτόνο σε μορφή τζελ. Το κατσαριδοκτόνο τζελ είναι το πιο ευρέως γνωστό φάρμακο για την καταπολέμηση κατσαρίδων στην κουζίνα και μπάνιο σε κατοικίες και σε μαγαζιά εστίασης. Χρησιμοποιείται κυρίως για τις ξανθές (Γερμανικές) και καστανές κατσαρίδες. Το τζελ μπορεί να χρησιμοποιηθεί παντού αρκεί στα σημεία που θα τοποθετηθεί να μην υπάρχει υγρασία, αρκετή σκόνη και να μην έχει ψεκαστεί ο χώρος παράλληλα με άλλα υγρά φάρμακα (εντομοκτόνα).
Για να καταπολεμηθούν οι ξανθές κατσαρίδες ολοκληρωτικά, χρησιμοποιούμε το κατσαριδοκτόνο τζελ σε μορφή σταγόνων που βρίσκεται εντός μιας σύριγγας, σε διάφορα σημεία όπου παρατηρούνται. Το κατσαριδοκτόνο τζελ είναι ευρέως γνωστό στον κόσμο ως το νούμερο ένα φάρμακο εξόντωσης της γερμανικής κατσαρίδας.
Οι κατσαρίδες λατρεύουν το συγκεκριμένο τζελ επειδή αποτελείται από μίγμα ουσιών που καταναλώνουν (τροφή) και ταυτόχρονα μικρή δόση δραστικής ουσίας που τις εξοντώνει.
Γιατί όμως είναι τόσο αποτελεσματικό το τζελ;
Οι φωλιές των κατσαρίδων βρίσκονται σε υγρά και σκοτεινά σημεία και γενικώς οι κατσαρίδες προτιμούν ζεστά σημεία. Περίπου το 20% της αποικίας τους βγαίνει τη νύχτα για αναζήτηση τροφής. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους των κατσαρίδων είναι ότι είναι κανίβαλες, δηλαδή μπορούν να φαγωθούν μεταξύ τους, καθώς επίσης είναι νεκροφάγες και κοπροφάγες. Ειδικά τα δύο τελευταία χαρακτηριστικά τους, βοηθούν τα τροφοελκυστικά δολώματα όπως το τζελ διότι με το συγκεκριμένο τρόπο μπορούμε να προσβάλλουμε τη φωλιά τους. Αυτό το στοιχείο είναι σημαντικό καθώς μία κατσαρίδα μπορεί να γεννήσει σε ένα μήνα 1500 αυγά. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι το τροφοελκυστικό δόλωμα που θα φάει η κατσαρίδα δεν θα τη σκοτώσει εκείνη τη στιγμή που το τρώει, αντίθετα θα πεθάνει μετά από τρεις ή τέσσερεις ημέρες. Το συγκεκριμένο γεγονός αποτελεί το βασικό πλεονέκτημα των τροφοελκυστικών δολωμάτων καθώς με αυτόν τον τρόπο η προσβεβλημένη κατσαρίδα μεταφέρεται μέσα στη φωλιά και πεθαίνει εκεί. Συνεπώς καθώς η μία κατσαρίδα τρώει την άλλη επιτυγχάνουμε ριζική καταπολέμηση της φωλιάς και εξάλειψη του πληθυσμού.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Για την καλύτερη καταπολέμηση των κατσαρίδων θα πρέπει πάντα να συνιστούμε την γνώμη του γεωπόνου μας, για το λόγο ότι το κάθε είδος της κατσαρίδας καταπολεμείτε με διαφορετικό προϊόν και τρόπο. Οπότε με την καλύτερη συμβουλή του γεωπόνου μας για την καταπολέμηση των κατσαρίδων, θα έχουμε ένα τέλειο αποτέλεσμα.
