Τα Τρωκτικοκτόνα, κοινώς τα ποντικοφάρμακα, είναι παρασιτοκτόνες χημικές ουσίες που προορίζονται για εξόντωση των τρωκτικών.
Τα τρωκτικοκτόνα είναι άμεσα τοξικά στα θηλαστικά και τους ανθρώπους. Η βρώση δηλητηριασμένων ποντικών μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση.
Η τεχνολογία τους βασίζεται σε ένα μείγμα τροφοελκυστικών (βοηθητικών) και δραστικής ουσίας (δηλητήριο). Τα ποντικοφάρμακα υπάρχουν σε μεγάλη ποικιλία σχημάτων και μεγεθών περιέχουν ελκυστικές για τα τρωκτικά ουσίες π.χ. σπόρους δημητριακών, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπη κλπ. Ώστε να προκαλέσουν τα ποντίκια να τα καταναλώσουν. Επίσης περιέχουν μία δραστική ουσία η οποία αποτελεί τον τοξικό παράγοντα, δηλαδή το δηλητήριο, η οποία θανατώνει το ποντίκι ή τον αρουραίο – στόχο λίγες μέρες μετά την λήψη.
Νομοθεσία για τα ποντικοφάρμακα
Η νομοθεσία για τα ποντικοφάρμακα στις ανεπτυγμένες χώρες έχει γίνει τα τελευταία χρόνια πολύ αυστηρή. Η χρήση ορισμένων εξ αυτών σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Η.Π.Α. έχουν απαγορευτεί σε εσωτερικούς χώρους. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύεται η χρήση των ποντικοφαρμάκων χύδην, παρά μόνο μέσα σε δολωματικούς σταθμούς ασφαλείας. Στην Ελλάδα για να μπορέσει ένα ποντικοφάρμακο να βγει στην αγορά θα πρέπει να λάβει έγκριση από την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Θα πρέπει να βρίσκεται σε σφραγισμένη συσκευασία. Θα πρέπει να φέρει ετικέτα που να αναφέρει όσα όλα ο νόμος ορίζει, όπως την δραστική ουσία, τις συνιστώμενες δόσεις, τις προφυλάξεις, το αντίδοτο κλπ.
Είδη ποντικοφάρμακου
Ποντικοφάρμακα σε μορφή Κέρινων κύβων
Οι κέρινοι κύβοι είναι συμπαγή δολώματα με υψηλή συγκέντρωση παραφίνης ώστε να μην απορροφούν υγρασία και να μπορούν να έχουν συγκεκριμένο σχήμα χωρίς να διαλύονται. Τα ποντικοφάρμακα σε μορφή κέρινων κύβων μπορούν να βρίσκονται σε διάφορα μεγέθη και σχήματα.
Με την χρήση των κέρινων κύβων μπορούμε να καταλάβουμε εάν το δόλωμα έχει ακόμα και την παραμικρή κατανάλωση. Και αυτό γιατί αμέσως γίνεται αντιληπτό το δάγκωμα των ποντικιών στο δόλωμα. Η εκτίμηση της κατανάλωσης μας δίνει συγκεκριμένες πληροφορίες για το εαν θα πρέπει να αυξηθούν οι δόσεις των δολωμάτων των ποντικοφαρμάκων. Aνάλογα πάντα και με τα ευρήματα από τις επιθεωρήσεις των χώρων για παρουσία τρωκτικών. Οι κέρινοι κύβοι έχουν επικρατήσει και χρησιμοποιούνται ευρέως στις εφαρμογές μυοκτονίας. Όλοι οι κατασκευαστές ανοίγουν στο κέντρο του κέρινου κύβου μία τρύπα ώστε να μπορούν με ασφάλεια να τοποθετηθούν μέσα σε δολωματικούς σταθμούς ασφαλείας. Έχουν αρκετά μεγάλη διάρκεια ζωής και μπορούν να παραμείνουν ελκυστικά μέσα σε δολωματικούς σταθμούς έως και 3 μήνες σε εσωτερικό ή 2 μήνες σε εξωτερικό χώρο.
Ποντικοφάρμακα σε μορφή Pellets
Τα pellets είναι δολώματα ποντικοφάρμακου βάρους από 1 έως 4 γραμμάρια. Χρησιμοποιούνται κυρίως από ερασιτέχνες χρήστες ή σε περιπτώσεις προληπτικών δολώσεων. Τα pellets συνήθως χρησιμοποιούνται στην καταπολέμηση των οικιακών ποντικιών Musmusculusκαι. Όχι για τον έλεγχο των αρουραίων Rattusrattus και Rattus norvegicus. Μιας και ως πλήρες γεύμα για έναν αρουραίο θεωρείται ένας κύβος ποντικοφάρμακου βάρους 20 γραμμαρίων. Με την χρήση των pellets δεν μπορούμε να έχουμε σαφή εκτίμηση της κατανάλωσης των δολωμάτων του ποντικοφαρμάκου. Ούτε να κάνουμε αναφορά ελέγχου με ποσοστά των καταναλώσεων. Συνεπώς δεν θεωρούνται επαγγελματικά δολώματα. Συνήθως χρησιμοποιούνται μόνο σε εσωτερικούς χώρους κυρίως από ερασιτέχνες χρήστες ή για καθαρά προληπτική μυοκτονία.
Ποντικοφάρμακα σε μορφή Pasta
Τα ποντικοφάρμακα σε μορφή pasta έχουν κατασκευαστεί για τον έλεγχο κυρίως του οικιακού ποντικού. Έχουν αυξημένη ποσότητα σε λίπη (λάδι). Δεν έχουν παραφίνη και το δόλωμα συγκρατείται σε συμπαγή μορφή από το χάρτινο περίβλημά του. Τα ποντικοφάρμακα αυτά έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής αλλά αν σκιστεί το χαρτί που συγκρατεί την πάστα γρήγορα ξεραίνονται και δεν είναι πλέον ελκυστικά. Συνίσταται η χρήση τους μόνο σε εσωτερικούς χώρους στα αστικά κέντρα.
Ποντικοφάρμακα και Δολωματικοί σταθμοί
Τα ποντικοφάρμακα θα πρέπει αυστηρά να τοποθετούνται μέσα σε δολωματικούς σταθμούς ασφαλείας. Πάνω στους δολωματικούς σταθμούς θα πρέπει να επικολλάται ετικέτα με όλα όσα ο νόμος ορίζει. Η φράση «Προσοχή ποντικοφάρμακο» και «παρακαλώ μην αγγίζετε» θα πρέπει να αναγράφεται σε ευκρινές σημείο. Οι δολωματικοί σταθμοί με κλειδί ασφαλείας προσδίδουν ασφάλεια στα ποντικοφάρμακα και προστατεύουν τα ζώα μη στόχους (γάτες και σκύλους). Επίσης προστατεύουν τα μικρά παιδιά από την επαφή με το δηλητήριο. Επίσης μέσα στον δολωματικό σταθμό, το ποντικοφάρμακο προστατεύεται από την σκόνη, την υγρασία, το φώς του ήλιου και το νερό της βροχής. Με αποτέλεσμα να διατηρείται ελκυστικό για τα ποντίκια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Πολύ σημαντικό είναι, πως ο δολωματικός σταθμός μας επιτρέπει να εκτιμούμε την κατανάλωση στο ποντικοφάρμακο. Επίσης, είναι απόλυτα ξεκάθαρο σε ποιο σημείο έχουν τοποθετηθεί οι δολώσεις του σκευάσματος.
Η πιό οικολογική λύση είναι οι παγίδες με κόλλα.
Στο εμπόριο κυκλοφορούν έτοιμες παγίδες με κόλα πάνω σε χαρτόνια, αλλά και ειδική κόλλα σε σωληνάρια που δεν ξεραίνεται και μπορούμε να αλείψουμε σε κομμάτια πλαστικού, σε σανίδες, ή οποιαδήποτε άλλη επιφάνεια, που θα χρησιμεύσει σαν παγίδα. Στη μέση της παγίδας, θα τοποθετούμε μια ελκυστική τροφή για ποντίκια όπως: τυρί, σπόρους από καλαμπόκι, σιτάρι, λάδι και ζυμάρι. Το ποντίκι θα πιαστεί εκεί ζωντανό λόγω της κόλας κι έτσι θα το απομακρύνουμε μετά. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δώσουμε στο ότι πρέπει να φοράμε γάντια, καθώς τα ποντίκια έχουν άριστη όσφρηση και αν αντιληφθούν ανθρώπινη μυρωδιά, ίσως να μην πλησιάσουν την παγίδα. Μπορείται να τοποθετήσετε αρκετές παγίδες στα μέρη που έχετε υποψία ότι περνούν ή βλέπετε περιττώματα ποντικών.
Στην περίπτωση που έχουμε ποντίκια στον κήπο μπορούμε να απαλλαγούμε με τους εξής τροπους:
Τοποθετουμε σε διάφορα κρυφά σημεία του κήπου παγίδες με τροφή για να μπορέσουμε να παγιδεύσουμε τα ποντίκια.
Αν όμως οι προηγούμενοι τρόποι αποτύχουν τότε η τελευταία και σίγουρη λύση είναι τα ποντικοφάρμακα σε μορφή δολωμάτων.
Ακολουθώντας τις οδηγίες χρήσης στη συσκευασία, τοποθετούμε τα δολώματα σε διάφορα σημεία του κήπου και περιμένουμε.Το δηλητήριο που περιέχει το ποντικοφάρμακο δημιουργεί εσωτερική αιμοραγία και οι ποντικοί πεθαίνουν μετά από 2-3 μέρες,(μουμιοποιουνται με αποτέλεσμα της εξάλειψη μυρωδιάς χωρις να δημιουργείτε πρόβλημα σε εσωτερικούς χώρους ,πατάρια-αποθήκες) ώστε οι υπόλοιποι ποντικοί να μην καταλάβουν γιατί κάποιοι πεθαίνουν και έτσι να φάνε και αυτοί το δόλωμα. Φροντίζουμε επίσης να μην έχουμε στον κήπο εκτεθειμένες πηγές νερού και να μη λιμνάζει νερό από το αυτόματο πότισμα.
Συνεχίζουμε να τοποθετούμε δολώματα όσο βλέπουμε οτι αυτά καταναλώνονται και προσέχουμε να υπάρχουν δολώματα διαφόρων ειδών.
Προσοχή: Αποφεύγουμε να πιάνουμε τα δολώματα με γυμνά χέρια, γιατί μας «παίρνουν μυρωδιά» οι ποντικοί και τα αποφεύγουν.
