Γενικά στοιχεία για την ελιά
Η Ελιά αποτελεί την σημαντικότερη καλλιέργεια της χώρας μας.
Σήμερα καλύπτει το 15% της συνολικής καλλιεργούμενης έκτασης και κυριαρχεί μεταξύ των δεντροκομικών καλλιεργειών καταλαμβάνοντας το 77% των δεντρωδών εκτάσεων.
Έδαφος
Η ελιά αναπτύσσεται και καρποφορεί σε μεγάλη ποικιλία εδαφών. Αποδίδει καλύτερα στα μέσης σύστασης αμμοαργιλώδη εδάφη που συγκρατούν αρκετή υγρασία και εκμεταλλεύεται την εδαφική υγρασία και θρεπτικά συστατικά.
Στα ελαφρά αμμώδη και χαλικώδη εδάφη για την επίτευξη ικανοποιητικής παραγωγής χρειάζονται συμπληρωματικές επιφανειακές αρδεύσεις κατά τους θερινούς μήνες και την περίοδο της ελαιογένεσης (Αύγουστος – Σεπτέμβριος)
Βαριά εδάφη που συγκρατούν νερά δεν είναι κατάλληλα για την καλλιέργεια της Ελιάς καθώς τα δέντρα υποφέρουν από συψηριζίες, μειώνουν τις αποδόσεις τους και υποβαθμίζονται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του παραγόμενου ελαιόλαδου.
Ως προς τα χημικά χαρακτηριστικά του εδάφους το ελαιόδεντρο αναπτύσσεται καλύτερα σε ουδέτερα ή ελαφρά αλκαλικά εδάφη (pH 7-8), αντέχει όμως και στα ελαφρά όξινα εδάφη. Σε τιμές pH κάτω από 5 και πάνω από 8,5 μειώνεται η ανάπτυξη και η παραγωγή της καλλιέργειας.
Απαιτήσεις σε Νερό
Η ελιά έχει πλούσιο ριζικό σύστημα και εκμεταλλεύεται την εδαφική υγρασία. Τα φύλλα της είναι δερματώδη με παχιά κηρώδη εφυμενίδα, πυκνό χνούδι και μικρά βυθισμένα στομάτια στην κάτω επιφάνεια. Περιορίζουν την διαπνοή, μειώνουν τις απώλειες νερού και αυξάνουν την αντοχή της στις ξηρικές συνθήκες σε σύγκριση με άλλες δεντρώδης καλλιέργειες.
Παρά την ανθεκτικότητα του ελαιόδεντρου στην ξηρασία, το νερό είναι ο κύριος περιοριστικός παράγοντας της παραγωγής ειδικότερα:
● σε περιοχές με μικρό ετήσιο ύψος βροχόπτωσης (< 400mm)
● σε περιοχές με υγρό χειμώνα αλλά ξηρό καλοκαίρι
● στα ελαφρά αμμώδη και χαλικώδη εδάφη
● στις επιτραπέζιες ελιές
Τα ελαιόδεντρα παρουσιάζουν συγκεκριμένα στάδια κατά την διάρκεια του ετήσιου βλαστικού κύκλου, όπου οι απαιτήσεις τους σε νερό μεγιστοποιούνται και η επάρκεια της εδαφικής υγρασίας ασκεί καθοριστική επίδραση στην ποσότητα και την ποιότητα της τελικής παραγωγής:
● Στάδιο διαφοροποίησης ανθοφόρων οφθαλμών (Φεβρουάριος – Μάρτιος) – χειμερινές βροχές
● Στάδιο πριν άνθησης (Απρίλιος – Μάιος) – χειμερινές βροχές /άρδευση σε περίπτωση άνυδρου χειμώνα
● Στάδιο από την καρπόδεση έως την σκλήρυνσης του πυρήνα (Μάιος – Ιούνιος) – άρδευση
● Στάδιο ελαιοποίησης (Αύγουστος – Σεπτέμβριος) – άρδευση
