Λατινική ονομασία: Vicia faba
Ποικιλία: Aguadulce supersimonia
Ύψος: 140 εκ.
Σπορά: Οκτώβριος-Δεκέμβριος
Συγκομιδή: Απρίλιος-Ιούνιος
Απόσταση φυτών: 15-20 εκ.
Απόσταση γραμμών: 50-80 εκ.
Βάθος σποράς: 3-5 εκ.
Ημέρες φυτρώματος: 8-12
Έναρξη συγκομιδής: 150 ημέρες
Οδηγίες φύτευσης:
Τα κουκιά είναι χειμωνιάτικο φυτό και το σπέρνουμε προς το τέλος της χρονιάς για να έχουμε σοδειά προς το τέλος της άνοιξης ή τις αρχές του καλοκαιριού. Εκείνο που πρέπει να έχουμε υπ’ όψη μας είναι πως τα κουκιά αποτελεί φυτό πολύ ανθεκτικό στο κρύο κι έτσι μπορούμε να τα σπείρουμε οποτεδήποτε από τις αρχές φθινοπώρου μέχρι μέσα στον Ιανουάριο. Καλό είναι να φυτεύονται σε ηλιόλουστα σημεία και σε χώματα που έχουν σκαφτεί καλά.
Μπορούμε να φυτέψουμε τα κουκιά σε γλαστράκια απ’ όπου θα τα μεταφυτευτούν στο χώμα όταν μεγαλώσουν λίγο. Αν φυτευτούν κατευθείαν στο χώμα, είναι καλύτερα να μουσκέψουμε τα κουκιά σε νερό μία περίπου ώρα πριν τη σπορά και να ποτίσουμε το χώμα αμέσως μετά. Τα κουκιά φυτεύονται 5 εκατοστά βαθιά και οι σπόροι χρειάζονται 10–14 μέρες για να φυτρώσουν. Από τη σπορά μέχρι τη συγκομιδή μεσολαβούν 30 περί-που εβδομάδες.
Λίπανση:
Τα κουκιά ως φυτά ψυχανθή έχουν την ικανότητα να δεσμεύουν μόνα τους μεγάλες ποσότητες αζώτου και δεν χρειάζονται σημαντική αζωτούχο λίπανση. Η λίπανση των κουκιών γίνεται κυρίως με φωσφορικό λίπασμα, ενώ η προσθήκη καλίου δεν είναι πολύ σημαντική εκτός αν το έδαφος είναι πολύ φτωχό. Μια περίπου εβδομάδα πριν τη σπορά, προσθέτουμε οργανικό λίπασμα για λαχανικά.
Πότισμα:
Η καλλιέργεια των κουκιών δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις σε νερό. Συγκεκριμένα, τα κουκιά χρειάζονται να ποτίζονται συχνότερα κατά την ανοιξιάτική περίοδο και την πρώιμη φθινοπωρινή.
Υποστύλωση:
Μερικές ποικιλίες κουκιών έχουν την τάση να γέρνουν κάτω από το βάρος των καρπών που ωριμάζουν ή ακόμα και να σπάνε τα κλαδιά τους, κυρίως όταν φυσάει πολύ. Γενικά, είναι καλό να βάζουμε υποστηρίγματα. Ένας τρόπος είναι να τοποθετήσουμε πασσάλους εξωτερικά κάθε διπλής σειράς και να στηρίξουμε πάνω τους ένα σύρμα ή ένα γερό σπάγκο. Όταν τα κουκιά αρχίσουν να γέρνουν από το βάρος των καρπών ή τον άνεμο, το σύρμα ή ο σπάγκος θα τα συγκρατήσουν.
Συγκομιδή:
Τα κουκιά είναι έτοιμα 3-5 μήνες μετά την σπορά, ανάλογα και την πρωιμότητα της ποικιλίας. Η συγκομιδή των χλωρών καρπών γίνεται σταδιακά, μόλις αποκτούν κανονικό μέγεθος και είναι τρυφεροί χωρίς να έχουν ωριμάσει πλήρως. Να σημειώσουμε ότι τα χλωρά κουκιά μπορούν να αποθηκευτούν στο ψυγείο για αρκετές μέρες. Αντίθετα, η συγκομιδή των ξηρών καρπών καθυστερεί μέχρι οι λοβοί να αποκτήσουν μαύρο χρωματισμό, να ωριμάσουν και να αρχίσουν να ξεραίνονται. Μετά τη συγκομιδή, αφαιρούμε τους λοβούς και αποθηκεύουμε σε ξηρό περιβάλλον.
Ιστορία:
Τα κουκιά στην αρχαία Ελλάδα:
Η καλλιέργεια των κουκιών, έπαιζε μεγάλο ρόλο στη διατροφή και τη ζωή των αρχαίων Ελλήνων. Τα κουκιά ήταν πολύ σημαντικά για τους Έλληνες, καθώς και ο ίδιος ο Όμηρος τα αναφέρει στα έπη του, ενώ συνεχίζουμε να τα βρίσκουμε σε αρχαιολογικές ανασκαφές, καθώς τα ξερά κουκιά αντέχουν πολύ στον χρόνο.
Οι αρχαίοι Έλληνες τα μαγείρευαν με διάφορους τρόπους και τα σερβίραν με ξύδι ή τα έκαναν πουρέ. Αναμειγμένα με ελαιόλαδο και με τη συνοδεία μιας φέτας ψωμιού προσέφεραν στους αρχαίους μια θαυμάσια πηγή θρεπτικών συστατικών. Τα ξερά κουκιά τρώγονταν και σαν σνακ μαζί με κρεμμύδια, σκόρδα και ρεβίθια. Πολλές φορές, τα κουκιά τρώγονταν στη διάρκεια θεατρικών παραστάσεων, όπως στα νεότερα χρόνια ο πασατέμπος, τα στραγάλια και το ποπ¬κόρν. Οι πεινασμένοι θεατές που παρακολουθούσαν κωμωδίες και τραγωδίες, τιθάσευαν την πείνα τους με ξερά κουκιά. Αλλά οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τα κουκιά και σαν πούλια σε επιτραπέζια παιχνίδια.
Εκείνη όμως η χρήση των κουκιών που η ανάμνησή της φτάνει ολοζώντανη μέχρι τις μέρες μας ήταν η εκλογική τους αξιοποίηση. Καθώς τα κουκιά μπορούν γενικά να χωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τα ανοιχτόχρωμα (λευκά) και τα σκουρόχρωμα (μαύρα), οι αρχαίοι τα χρησιμοποιούσαν σαν ψήφους – τα λευκά για να υποστηρίξουν έναν υποψήφιο και τα μαύρα για να τον καταψηφίσουν. Έτσι ακόμα και σήμερα συνεχίζουμε να λέμε για έναν αποτυχόντα υποψήφιο: “Τον μαύρισαν!” ή ότι “τα κουκιά είναι μετρημένα”, όταν εκ των προτέρων οι ψήφοι δεν φτάνουν, ή “πόσα κουκιά πήρε ο τάδε υποψήφιος;”.
Χρήσιμα TIPS:
Τα κουκιά μαγειρεύονται είτε χλωρά είτε ξερά. Αν θέλουμε να τα καταναλώσουμε χλωρά, τα μαζεύουμε 10 μέρες μετά το δέσιμο του καρπού, περίπου 85 μέρες μετά τη φύτευση. Αν οι λοβοί έχουν αρχίσει να κιτρινίζουν, τότε αφήνουμε τα κουκιά να ωριμάσουν για να τα μαζέψουμε όταν οι λοβοί αρχίσουν να ζαρώνουν. Οι περισσότεροι προτιμούν τα τρυφερά πράσινα κουκιά ως λαχανικά και όχι τα ξερά που είναι πια όσπρια. Οι μικροί ανώριμοι λοβοί τρώγονται ολόκληροι ακριβώς όπως τα φρέσκα φασολάκια. Συνήθως όμως οι καρποί αφαιρούνται και χρησιμοποιούνται μόνο αυτοί στο μαγείρεμα.
